Przedmioty należące do pisarza

Mamy przyjemność zaprosić do udziału w aukcji, która stanowić będzie jeden z końcowych akcentów ogłoszonego przez Senat RP Roku Władysława Stanisława Reymonta w stulecie śmierci pisarza. Praca nad katalogiem była dla nas szczególnym przeżyciem, mieliśmy bowiem możliwość obcowania z przedmiotami, z których korzystał autor „Chłopów” i laureat Nagrody Nobla, jego listami, autografami, pamiątkami z nim związanymi. Okoliczności zorganizowania aukcji 5 grudnia, dokładnie sto lat po śmierci pisarza, przybliża tekst pani Ewy Załęskiej, który publikujemy poniżej.
                                                                                                                                                  Antykwariat „Rara Avis”
                                                           Ze zbioru „reymontianów" Ewy Załęskiej
           Ja, Ewa Załęska-Szczepka, jestem wnuczką najmłodszej siostry Władysława Reymonta - Heleny Rejment, która wyszła za mąż za Aleksandra Załęskiego, syna Michała, fabrykanta m.in. ruchomych kuchni polowych (własnego wynalazku) w Warszawie. Po śmierci ojca Reymonta Józefa w 1904 r. młode małżeństwo wykupiło jego majątek zwany Wolbórką spłacając rodzeństwo. Postawiono nowy dom ok. 1906 r., majątek był używany jako letnisko. W czasie II wojny światowej był schronieniem dla wielu krewnych i przyjaciół. Po zakończeniu wojny majątek nie został przejęty przez państwo, gdyż nie przekraczał 50 ha. Do chwili obecnej jest w moim posiadaniu. Mój ojciec Jan wraz z kuzynem Kamilem Munkiewiczem (synem Kamili siostry Reymonta) opiekowali się ciężko chorym Władysławem Reymontem, gdyż jego żona wyjechała do Paryża kupić nowe tapety do świeżo kupionego warszawskiego mieszkania. Tak się złożyło, że pisarz zmarł na rękach mojego ojca. Po śmierci pisarza podczas likwidacji warszawskiego mieszkania Jan Załęski otrzymał od żony pisarza zgodę na zabranie kilkudziesięciu pamiątek po zmarłym. Niestety, wszystko, co znajdowało się w jego mieszkaniu w Warszawie uległo zniszczeniu w czasie Powstania, a po kamienicy zostały tylko gruzy. Na szczęście kilka przedmiotów oraz pamiątek po pisarzu uratowało się w Wolbórce. Przez wiele lat wraz z mężem Andrzejem Szczepką uzupełnialiśmy zbiór kupując książki napisane przez Reymonta (przedwojenne i powojenne) oraz inne pamiątki: fotografie, opracowania pisane przez krytyków, pamiętniki przyjaciół Reymonta, druki ulotne i tp. Od 2010 r. rozpoczęliśmy starania o stworzenie muzeum poświęconego pisarzowi-nobliście na Wolbórce. Oferowaliśmy dom po dzierżawcach młyna wraz z kolekcją dotyczącą twórczości pisarza zbieraną przez wiele lat. Niestety władze lokalne nie wykazały zainteresowania tym tematem. Podobnie instytucje kulturalne, do których się zwróciliśmy, deklarowały co prawda chęć pomocy, nie popartą jednak żadnymi w tym kierunku działaniami lub odmówiły wsparcia tłumacząc się brakiem środków.
            Władysław Stanisław Reymont, laureat literackiej Nagrody Nobla, wybitny pisarz, zasłużony Polak nadal nie ma własnego muzeum!!! Ze względu na zaawansowany wiek postanowiliśmy sprzedać wszelkie pamiątki związane z pisarzem, mając nadzieję, że trafią one do miłośników twórczości Reymonta.
1.
BINOKLE (bez futerału).
Okulary form. 9,8x3,1 cm. Soczewki połączone metalowym łącznikiem, sprężynujące noski. Jedna soczewka wyszczerbiona na krawędzi.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
2.
BINOKLE (w futerale).
Okulary form. 10,6x3,3 cm. Soczewki połączone metalowym łącznikiem, sprężynujące noski. Dwuczęściowy kartonowy futerał. Do futerału włożono uszkodzoną pojedynczą soczewkę (+ 4,5). Otarcia futerału.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
3.
ZEGAREK kieszonkowy męski, srebrny, angielskiej firmy Tobias.
Zegarek średn. 5,3 cm, grubości 1,5 cm. Zegarek kryty, 3-deklowy (tzw. puszkowy), koperta srebrna (punca "8 Ł"), zachowany zewnętrzny gilosz. Mechanizm oryginalny, ankrowy, z 13 kamieniami. Zegarek wyprodukowany przez działającą od 1852 angielską firmę Tobias, egz. nr 48410. Zachowany kluczyk do nakręcania i regulowania zegarka. Stan dobry.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
4.
BUDZIK firmy Junghans z końca XIX w.
Budzik form. 8,5x5,8x5,5 cm. Czasza dzwonka nieco skorodowana, niewielkie zarysowania.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
5.
MELONIK będący niegdyś własnością pisarza, zakupiony w Paryżu w maju 1924.
Melonik z czarnego filcu. Wewnątrz płócienna naklejka producencka ze złotym nadrukiem "Production Française, Paris". Na skórzanym potniku papierowa naklejka z oznaczeniem rozmiaru (5/57) oraz muszka. Nieznaczny ubytek naklejki, poza tym stan bardzo dobry, bez śladów użytkowania.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
6.
PRASA do krawatów z końca XIX w.
Prasa do krawatów, drewniana, intarsjowana na wieku, z metalowymi elementami, form. 24,5x12x5 cm. Brak danych o producencie. Niewielkie otarcia, śruba dociskowa i jeden zawias lekko skorodowane, poza tym stan dobry.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
7.
KAŁAMARZ w kształcie głowy wilka, koniec XIX w.
Kałamarz form. 9,7x11x12,4 cm. Wyrób żeliwny. Wieko na metalowym zawiasie. Stan dobry.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
8.
ŁYŻWY z II poł. XIX w., na których jeździli jako mali chłopcy bracia Władysław i Franciszek Reymontowie na stawie przy młynie w Wolbórce.
Para łyżew, z których każda o wym. ca 31x6x3 cm. Metalowa płoza przymocowana do drewnianej stopy, zachowane przednie mocowania ze skóry i płócienne troki (nieco późniejsze), brak rzemiennych pasków w tylnej części stopy. Płozy lekko skorodowane, ślady użytkowania.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
9.
PAMIĄTKA z Jasnej Góry w Częstochowie. Zebrał L[udomir] Dymitrowicz. Warszawa 1896. Gebethner i Wolff. 16d, leporello, k. [17]. opr. oryg. pł.
Okł. nieco otarte i zabrudzone, wewnątrz stan dobry. Album z 17 barwnymi widokami częstochowskiego klasztoru autorstwa L. Dymitrowicza. Album był własnością W. S. Reymonta - bez znaków własn.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
10.
[PRZEWODNIK po Paryżu]. Ilustrowany przewodnik po Paryżu i Wystawie Powszechnej 1900 r. Warszawa 1900. Księg. T. Paprockiego. 16d,s . [4], II, [7]-269, [1], X. opr. oryg. pł.
Otarcia i zabrudzenia okł., niewielkie zaplamienia wewnątrz. Podpis własn. Joanny Romaniukówny. Książka byłą własnością W. S. Reymonta (bez jego znaków własn.).
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
11.
BUDUAREK z białego metalu z ok. 1850.
Buduarek wys. 10 cm. Wyrób warszawskiej firmy Henniger & Co (punca na spodniej stronie) z połowy XIX w. Niewielkie zagięcia górnej części, ślady użytkowania.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
12.
LICHTARZE, para. Dwa lichtarze mosiężne na kamiennych stopach z przełomu XIX/XX w.
Lichtarze wys. 18 cm, stopy kwadratowe o boku 8,4 cm. Stan dobry.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
13.
LICHTARZ mosiężny z tancerką, stopa kamienna; przełom XIX/XX w.
Lichtarz wys. 20 cm, stopa kwadratowa o boku 9,4 cm. Jako trzon stylizowana figurka wschodniej tancerki. Stan dobry.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
14.
LICHTARZ posrebrzany wykonany przez firmę Fraget w Warszawie w pocz. XX w.
Lichtarz wys. 20,5 cm, średn. podstawy 10 cm. Mosiądz posrebrzany. Trzon lichtarza lekko pochylony, niewielkie zarysowania.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
15.
CUKIERNICA  z motywami roślinnymi i truskawką na wieku, zapewne wyrób francuski.
Cukiernica form. 14,5x12x13 cm z końca XIX w. Wieko na zawiasie, na wieku przymocowana śrubą truskawka na liściach. Wewnątrz sygn.: "GAR.15 J" (?) i "B.B.". Niewielkie otarcia.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
16.
OPASKA naramienna Komitetu Obywatelskiego m. Warszawy (K.O.m.W.).
Opaska utworzona z dwóch połączonych pasków płótna w kolorze czerwonym i białym, form. 40x6 cm. Na czerwonym polu przyklejono Syrenę, na białym nadrukowano "K.O.m.W.". Komitet działał w l. 1914-1916 jako polska organizacja samopomocowa założona przez działaczy Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego i Stronnictwa Polityki Realnej; prezesem komitetu był Zdzisław Lubomirski. Komitet został rozwiązany przez niemieckie władze okupacyjne. Niewielkie zabrudzenia.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
17.
PAMIĄTKOWY metalowy krzyżyk z pielgrzymki na Jasną Górę.
Krzyżyk form. 2,6x1,5 cm, przytwierdzony do jasnoróżowej wstążki. Wstążka wyblakła, krzyżyk lekko pokryty patyną.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
18.
ZNACZEK klapowy, metalowy Związku Zawodowego Pisarzy Polskich.
Znaczek form. 2,2x2,3 cm, na słupku, z nakrętką. Na nakrętce napis: "E. Staniszewski, N. Ziembiński, W-wa, Krucza 46". Reymont był szefem oddziału poznańskiego Związku. Stan dobry.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
19.
BIBUŁKI papierosowe - rozpieczętowane papierowe opakowanie z bibułkami marki Samum Extra Nr 1600.
Opakowanie form. 7,2x2,7x0,4 cm. Zachowana przedarta banderola akcyzowa. Otarcia, załamania.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
20.
GILZY papierosowe - oryginalnie zapieczętowane pudełko z tutkami marki El Gamel.
Kartonowe pudełko form. 15x8,3x3,4 cm. Na barwnej banderoli nadruk firmy Herbewo z Krakowa. Stan bardzo dobry.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
21.
PAPIEROSY - puste pudełko metalowe po papierosach egipskich specjalnych.
Pudełko form. 7,3x8,8x1,5 cm. Wieczko na zawiasie. Dekoracja z elementami sztuki staroegipskiej. Stan dobry.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
22.
ZAPAŁKI. Pudełko zapałek wyprodukowanych w Fabryce Zapałek Szwedzkich Nowakowski, Czerski i S-ka w Mszczonowie.
Pudełko zaklejone banderolą akcyzową. Stan dobry.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
23.
ZAPAŁKI książeczkowe "Kawalerskie" lwowskiej Fabryki Zapałek Płomień.
Karnet form. 5,3x4,9 cm. Wewnątrz zachowano 8 drewnianych barwionych zapałek, reszty brak. Dołożono 4 obce zapałki kartonowe luzem. Na opakowaniu teksty reklamowe (np. "Najwygodniejsze zapałki do przechowania dla Panów w kieszonce, dla Pań w portmonetce"). Zachowana banderola akcyzowa. Karnet w skórkowym etui zapałczanym zamykanym na zatrzask. Otarcia karnetu, niewielkie zaplamienie etui wewnątrz.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
24.
ZAPAŁKI. Pudełko zapałek wyprodukowanych przez Polski Monopol Zapałczany.
W pudełku 23 zapałki, na etykiecie informowano, że powinno ich być przeciętnie 30. Stan bardzo dobry.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.
25.
NOŻYCZKI do przycinania knota.
Nożyczki form. ca 12,5x5,3 cm. Wyrób niemieckiej firmy "Gottlieb Hammesfahr". Ślady korozji.
Dołączono certyfikat potwierdzający pochodzenie obiektu wystawiony przez Ewę Załęską, wnuczkę najmłodszej siostry W. S. Reymonta.